Tôi còn nhớ lần đầu tiên tự làm quyết toán thuế thu nhập cá nhân (TNCN), tôi đã loay hoay gần cả ngày với đống chứng từ, bảng lương và biểu thuế. Sau trải nghiệm đó, tôi nhận ra rằng việc hiểu rõ cách tính thuế TNCN không chỉ giúp tiết kiệm tiền bạc mà còn tránh được rắc rối khi bị cơ quan thuế “hỏi thăm”. Bài viết này là phần đúc kết kinh nghiệm thực tế, đồng thời cập nhật quy định mới nhất về cách tính thuế thu nhập cá nhân năm 2025.
Mục lục
1. Ai Phải Nộp Thuế Thu Nhập Cá Nhân?
Trước khi tính toán, bạn cần xác định tình trạng cư trú – yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến mức thuế phải nộp:
- Cá nhân cư trú: Có mặt tại Việt Nam từ 183 ngày trở lên trong năm hoặc có nơi ở thường xuyên tại Việt Nam.
- Cá nhân không cư trú: Không đáp ứng điều kiện cư trú nhưng có phát sinh thu nhập tại Việt Nam.
2. Các Khoản Thu Nhập Chịu Thuế Năm 2025
Không phải tất cả khoản thu nhập đều bị tính thuế. Theo quy định hiện hành, thu nhập chịu thuế TNCN gồm:
- Tiền lương, tiền công
- Thu nhập từ kinh doanh (hộ cá thể, freelance,…)
- Thu nhập từ đầu tư vốn (cổ tức, lợi tức,…)
- Thu nhập từ chuyển nhượng vốn, bất động sản
- Tiền trúng thưởng, bản quyền, nhượng quyền thương mại
- Tài sản thừa kế hoặc quà tặng vượt mức quy định
Tôi từng hỗ trợ một khách hàng kinh doanh online, chỉ vì không khai báo thu nhập từ việc bán hàng qua sàn thương mại điện tử, họ đã bị truy thu hơn 40 triệu đồng tiền thuế. Đây là ví dụ điển hình cho việc chủ quan trong xác định thu nhập chịu thuế.
3. Các Khoản Giảm Trừ Khi Tính Thuế TNCN
Để tính thuế TNCN chính xác, bạn cần trừ các khoản được miễn giảm:
- Giảm trừ bản thân: 11 triệu đồng/tháng (tức 132 triệu đồng/năm)
- Người phụ thuộc: 4,4 triệu đồng/người/tháng (phải đăng ký mã số thuế cho người phụ thuộc)
- Các khoản bảo hiểm bắt buộc: BHXH, BHYT, BHTN
- Đóng góp từ thiện, nhân đạo (phải có chứng từ hợp lệ)
Ví dụ: Anh Thành, nhân viên văn phòng, thu nhập 22 triệu/tháng, có 2 con nhỏ đã đăng ký người phụ thuộc. Nhờ đó, thu nhập tính thuế của anh giảm đáng kể so với đồng nghiệp chưa đăng ký.
4. Cách Tính Thuế Thu Nhập Cá Nhân Năm 2025
Trường Hợp 1: Cá Nhân Cư Trú Ký Hợp Đồng Lao Động Từ 3 Tháng Trở Lên
Công thức tổng quát:
Thuế TNCN = Thu nhập tính thuế × Thuế suất lũy tiến từng phần
Trong đó:
Thu nhập tính thuế = Tổng thu nhập chịu thuế – Các khoản giảm trừ
Biểu Thuế Lũy Tiến Từng Phần 2025:
| Bậc | Thu nhập tính thuế (triệu đồng/tháng) | Thuế suất |
|---|---|---|
| 1 | Đến 5 | 5% |
| 2 | Trên 5 – 10 | 10% |
| 3 | Trên 10 – 18 | 15% |
| 4 | Trên 18 – 32 | 20% |
| 5 | Trên 32 – 52 | 25% |
| 6 | Trên 52 – 80 | 30% |
| 7 | Trên 80 | 35% |
Ví dụ thực tế:
Chị Thanh Huyền làm trưởng phòng nhân sự, lương 30 triệu/tháng, có 1 con nhỏ đã đăng ký:
- Giảm trừ bản thân: 11 triệu
- Giảm trừ con: 4,4 triệu
- BHXH + BHYT + BHTN: 2,1 triệu
- Thu nhập tính thuế: 30 – 11 – 4,4 – 2,1 = 12,5 triệu
Cách tính thuế:
- 5 triệu x 5% = 250.000
- 5 triệu x 10% = 500.000
- 2,5 triệu x 15% = 375.000
=> Tổng thuế TNCN: 1.125.000 đồng/tháng
Trường Hợp 2: Cá Nhân Cư Trú Không Ký HĐLĐ Hoặc Dưới 3 Tháng
- Thuế suất: 10% trên thu nhập
- Áp dụng khi thu nhập ≥ 2 triệu/lần chi trả
Ví dụ:
Bạn Hằng nhận cát-xê 1 lần 8 triệu khi chụp ảnh quảng cáo. Công ty sẽ khấu trừ 800.000 đồng tiền thuế ngay khi chi trả.
Trường Hợp 3: Cá Nhân Không Cư Trú
- Thuế suất cố định: 20% trên tổng thu nhập phát sinh tại Việt Nam
Ví dụ:
Ông James – kỹ sư người Mỹ làm dự án 3 tháng tại Việt Nam, thu nhập 120 triệu đồng/tháng.
Thuế TNCN = 120 triệu × 20% = 24 triệu đồng/tháng
5. Quy Trình Kê Khai – Nộp – Quyết Toán Thuế TNCN 2025
Bước 1: Kê khai thuế
- Cá nhân tự kê khai hoặc ủy quyền cho doanh nghiệp thực hiện.
- Sử dụng biểu mẫu chuẩn do Tổng cục Thuế quy định.
Bước 2: Nộp thuế
- Qua cổng thuế điện tử eTax, Internet Banking, hoặc trực tiếp tại Kho bạc/CCT.
Bước 3: Quyết toán thuế
- Cá nhân tự quyết toán: Hạn cuối 05/05/2025
- Doanh nghiệp quyết toán thay: Hạn cuối 31/03/2025
6. Một Số Lưu Ý Cá Nhân Cần Biết
- Đăng ký mã số thuế cá nhân sớm, tránh mất quyền lợi giảm trừ.
- Cập nhật người phụ thuộc kịp thời (từ tháng phát sinh nuôi dưỡng).
- Lưu giữ bảng lương, hóa đơn, BHXH,… phục vụ kê khai – quyết toán.
- Không bỏ sót thu nhập online: Ví dụ: Affiliate, Tiktok, Shopee,…
- Theo dõi văn bản mới của Bộ Tài chính/Tổng cục Thuế
Kết Luận
Cách tính thuế thu nhập cá nhân tưởng đơn giản nhưng nếu không nắm kỹ quy định, bạn rất dễ mất quyền lợi hoặc thậm chí bị xử phạt do sai sót kê khai. Hãy coi việc hiểu rõ luật thuế là một kỹ năng tài chính thiết yếu – không chỉ để tiết kiệm tiền mà còn để bảo vệ bạn trước những rắc rối pháp lý.
Nếu bạn vẫn còn bối rối khi xác định mức thuế phải nộp hoặc cần hỗ trợ quyết toán thuế đúng hạn, đừng ngần ngại liên hệ chuyên viên kế toán có kinh nghiệm – đôi khi, một cuộc tư vấn đúng lúc sẽ giúp bạn tiết kiệm hàng triệu đồng mỗi năm.
